| Ons praat nie graag oor die dood nie.
Die dood is egter onvermydelik. Van ons kant af moet ons seker maak dat ons gepaste en geldige testamente in plek het. Net so kan ons ook seker maak dat ons gereed is om met die praktiese en regsaspekte te handel, wanneer iemand wat naby aan ons is, tot sterwe kom. Dit bly ‘n proses wat met administratiewe en ander uitdagings omhul word. Wanneer jy besig is om die verlies van ‘n geliefde te verwerk, kan dit jou help as jy ‘n lys het van die belangrikste formaliteite en die praktiese aspekte waaraan jy aandag moet gee. |
Die wete dat die dood onafwendbaar is, beteken nie dat ons nie geskok en hartseer is wanneer dit met iemand naby aan ons gebeur nie. Ons skram dikwels daarvan weg om hieroor te dink, maar dit kan van onskatbare waarde wees as ons voorberei en weet wat om te doen, wanneer daardie hartseer dag wel aanbreek.
Die formaliteite
Daar is heelwat administratiewe dinge wat gereël moet word wanneer iemand dood gaan. Die gesinsdokter, begrafnisondernemer en geestelike bediener kan met baie van hierdie praktiese reëlings en formaliteite help.
- Jy gaan ‘n Kennisgewing van Dood (“Notice of Death”) nodig hê. Die identiteit van die oorledene, die datum, die tyd en die oorsaak van dood word hierin aangedui. Indien die oorledene by die huis gesterf het, kan die gesinsdokter hiermee help. Die oorledene sal na ‘n lykshuis of na ‘n begrafnisondernemer vervoer word. Indien die dokter nie kan aandui dat die oorledene aan natuurlike oorsake dood is nie, mag ‘n outopsie nodig wees om die oorsaak van dood vas te stel. ‘n Dokter sou die oorledene in die voorafgaande ses maande moes ondersoek het, ten einde die oorsaak van dood as natuurlike oorsake te sertifiseer. Waar die dood aan “onnatuurlike oorsake” toegeskryf word (dit is ongelukke of ‘n vermoede van optrede van ander persone wat die dood veroorsaak het), moet jy die polisie kontak. Die polisie moet dan ‘n outopsie by die naaste Staatslykshuis reël.
- ‘n Doodsverslag (“Death Report”) word dan uitgereik, tesame met ‘n Begrafnisbevel (“Burial Order”). Die Departement van Binnelandse Sake magtig verskeie persone om hierdie dokumente te kan uitreik. Dit sluit tradisionele leiers, polisiebeamptes en gemagtigde begrafnisondernemers in. Indien die oorledene veras moet word, moet ‘n tweede dokter so ‘n verassing bevestig.
- Die Departement van Binnelandse Sake sal na ontvangs van die Kennisgewing van Dood en die Doodsverslag die Doodsertifikaat (“Death Certificate”) uitreik. Dit kan ‘n paar weke neem, maar jy sal wel dadelik ‘n verkorte Doodsertifikaat by die Departement kan kry. Die Eksekuteur van die oorledene se boedel sal die doodsertifikaat benodig om met die proses te begin en jy of die eksekuteur sal ook die doodsertifikaat benodig vir die verwerking en uitbetaling van lewensversekeringspolisse.
- Die dood moet ook binne veertien dae by die Meester van die Hooggeregshof aangemeld word (sien hieronder).
Praktiese aangeleenthede
- Maak ‘n lys van die familielede en die nabye vriende wat jy oor die afsterwe moet kontak. Indien jy enige hulp of ondersteuning van hulle benodig, sê dit vir jou mense. Hierdie is ‘n tyd wat mense jou graag sal ondersteun.
- As die oorledene alleen gewoon het, is daar praktiese dinge wat dadelik aandag moet kry. Dink aan troeteldiere wat versorg moet word (in geval van iemand wat alleen op ‘n plaas of plot woon, kan dit selfs ‘n kudde diere wees), veiligheidsreëlings vir die woning, bederfbare items in die yskaste en vrieskaste, koopkrag wat aangevul moet word, waardevolle items in die woning wat dalk na veiligheid verskuif moet word en vuurwapens wat bewaar moet word om net ‘n paar te noem.
- Indien die oorledene ‘n orgaanskenker is, moet jy die betrokke organisasie so gou moontlik in kennis stel – tyd is hier van kritieke belang.
- Verkry so gou moontlik die oorledene se ID dokument, paspoort, titelaktes en soortgelyke belangrike dokumente.
- Vind die oorledene se testament (hopelik is daar ‘n testament) en kontak die eksekuteur wat in die testament genomineer is. Die eksekuteur sal ‘n afspraak met jou reël en ook vir jou aandui watter dokumente om saam te bring. Indien jy as persoon as eksekuteur benoem is, maak kontak met jou prokureur om jou met die aanmeldings- en beredderingsproses van hulp te wees.
- As daar geen testament is nie, moet die dood en die boedel nog steeds by die Meester van die Hooggeregshof aangemeld word. Jou prokureur of rekenmeester kan jou ook hiermee van hulp wees. Afgesien van die ander aanmeldingsdokumente moet jy ook ‘n inventaris van die bates in die boedel indien. As algemene reël sal die Meester slegs ‘n eksekuteur aanstel indien die waarde van die boedel meer as R250,000 beloop. Anders sal die Meester ‘n Meestersverteenwoordiger aanstel om die bates van die boedel in besit te neem, die skulde en uitgawes van die boedel daarmee te vereffen en die restant van die boedel ingevolge die testament (of ander regsvoorskrifte) tussen die erfgename te verdeel.
- Stel vas of die oorledene begrafnisdekking gehad het. Indien wel, stel by hulle vas wat jy by die versekeraars moet indien sodat hulle die fondse vir die begrafnis kan uitbetaal. Regtens is daar geen voorskrif of vereiste dat ‘n begrafnis of gedenkdiens vir die oorledene gehou moet word nie. Hier moet ons kyk na die wense van die oorledene indien dit bekend is, of anders moet ons die gebruike van die familie navolg. Die gebruike en vereistes van die oorledene se geloof moet ook nagekom word. Die begrafnisondernemers sal leiding neem met die begrafnisreëlings.