Wat veroorsaak oneerlikheid in ‘n besigheid? Dit is ‘n belangrike vraag. ‘n Onlangse opname het gewys dat ‘n verbysterende 41% van personeel in ‘n betrokke besigheid onetiese gedrag oor ‘n periode van 12 maande waargeneem het. Dit, ten spyte van die algemene persepsie dat mense inherent eerlik is.
Uit die aard van die saak is onetiese en onwetlike gedrag die laaste ding wat jy in jou eie besigheid wil sien. Maar, in realiteit mag jy, hetsy dit onopsetlik of indirek plaasvind, dit eintlik aanmoedig.
Ons identifiseer en bespreek vier maniere hoe bestuur onetiese gedrag mag aanhits en ons deel voorstelle hoe om hierdie gevaarlike situasie hok te slaan.
“So much of what we call management consists in making it difficult for people to work” (Peter Drucker)
In ‘n onlangse onderhoud met ‘n aanklaer, het hy sy verbasing geuiter dat meeste mense wat van kommersiële misdaad aangekla word, normaal en eerlik is. Dit terwyl ‘n onlangse opname van ‘n besigheid laat blyk het dat 41% van werknemers by ‘n betrokke besigheid onetiese gedrag oor ‘n periode van twaalf maande waargeneem het.
Wat veroorsaak hierdie digomotie?
Leierskap wat ‘n slegte voorbeeld stel.
Dit is menslike natuur om bestuur aan ‘n hoë standaard aanspreeklik te hou. Dit plaas ‘n verpligting op bestuur om die effek van hul aksies op werknemers te evalueer. Byvoorbeeld, neem ‘n bestuurder wat vir bevordering wedywer en wat daarvan bewus is dat een van die aktiwiteite waarvoor hy verantwoordelik is, potensieël die gevolg het dat kliënte produkte gaan terugstuur. Een van sy werknemers moet ‘n maandelikse verslag skryf omtrent die verkoopsstrategieë. Die verslag wat bestuurder ontvang toon aan dat daar ‘n behoefte is om die verskoopsstrategie te ondersoek, om vas te stel hoekom produkte teruggestuur word. Die bestuurder het wee opsies:
- Stuur die verslag aan sy bestuurders, wetende dat dit sy kans op verhoging skraler maak; of
- Sê vir die personeellid, omdat die rede vir die terugstuur van produkte nie duidelik is nie, moet hy sy eie ondersoek loods om uit te vind of die huidige strategie wel die oorsaak is dat produkte teruggestuur word. Slegs dan sal bestuur verwittig word.
Indien die bestuurder die tweede opsie kies, sal dit vir die werknemer duidelik wees dat sy bestuurder bereid is om ‘n kompromie aan te gaan wat deursigtigheid en etiese gedrag betref. Indien die werknemer of ander lede van die bestuurder se span tree dan oneerlik optree, sal dit vir die bestuurder onmoontlik wees om op te tree, siende dat die bestuurder se posisie effektiewelik nou in gedrang is.
Ontmoedig fluitjie-blasers en werknemers wat uitpraat
Indien werknemers bewus is van ‘n kultuur waar fluitjie-blasers geïgnoreer word, of nog erger, geviktimiseer word, dan is aanspreeklikheid gewoonlik so dood soos ‘n mossie.
Praat gereeld met jou werknemers oor die belangrikheid van etiese gedrag – nie net wanneer werknemers of bestuur uitgevang word nie. Dit is belangrik dat werknemers bewus gemaak word dat etiek nie ‘n relatiewe saak is nie, maar op moeilike besluite berus.
Om onrealistiese doelwitte te stel
Indien werknemers teen onrealistiese doelwitte gemeet word, dan is daar uit die aard van die saak die kans dat hul kortpaaie gaan neem. Niemand wil as ‘n mislukking of onderpresteerder gesien word nie, so stel haalbare doelwitte.
Om teenstellende doelwitte te stel
Sommige doelwitte kan werknemers aanmoedig om disfunksioneel op te tree. Byvoorbeeld, bestuur verlang ‘n toename in verkope, maar moet ook aan bemarkingskostes sny, dan mag verkoopspersoneel besluit om te veel op ‘n slag aan kliënte te verkoop (“oversell”). In die korttermyn beteken dit dat doelwitte behaal word, maar ook dat oortollige voorraad teruggekeer sal word , wat verhoogde administrasiekostes as gevolg sal hê en ook dat voorraad potensieel afgeskryf moet word.
Werknemers sien sulke situasies as onregverdig en dus kan hul ook dink dat dit geregverdig is indien hul iets doen wat duidelik teen die beste belange van die besigheid is.
Wees deurdagtig met die doelwitte wat jy vir jou werknemers stel en tree altyd op ‘n deursigtige en regverdige manier op – op die lange duur sal dit in jou voordeel tel. Die laaste ding wat jy wil doen is om jou werknemers indirek aan te moedig om onwettig of oneties te handel.