Daar is geen algemene aftree-ouderdom in Suid-Afrika nie. Artikel 187 van die Wet op Arbeidsverhoudinge lys gevalle wat outomaties as onbillike ontslag geag word. Diskriminasie op grond van ouderdom is een van hulle. Hoe nou gemaak wanneer werkers hul aftree-ouderdom bereik?
Hou in gedagte dat die Wet op Arbeidsverhoudinge ‘n statutêre uitsondering maak dat werknemers ontslaan mag word indien “die ooreengekome ouderdom, of die normale ouderdom waarop werknemers in daardie kapasiteit aftree”, bereik word. Die normale aftree-ouderdom van die werknemers van ‘n besigheid kan bepaal word wanneer dit konsekwent oor ‘n genoegsame (lang) tydperk die ouderdom is waarop werknemers aftree. Werkgewers moet verseker dat die aftree-ouderdom van hul werknemers in dienskontrakte en/of personeelbeleide vasgepen is. Indien dit nie formeel ooreengekom is nie, moet daar vroegtydig met die betrokke werknemers onderhandel word. Onthou, werkgewers mag nie eensydig op ‘n aftree-ouderdom besluit nie.
Let daarop hoewel wetgewing nie dit nie vereis nie, dit wel goeie bestuurspraktyk is om werknemers vroegtydig in kennis te stel dat hulle die normale en/of ooreengekome aftree-ouderdom nader. Onthou, billikheid en regverdigheid is die sleutelwoorde hier. Die voorwaardes en reëls van pensioenfondse i.v.m. aftrede (indien die werknemer ‘n pensioenfondslid is) moet ook in ag geneem word tydens onderhandelinge en wanneer die aftree-ouderdom bepaal word.
Dit is ook moontlik om met ‘n diensverhouding na aftree-ouderdom voort te gaan. Werkgewers kan op ‘n nuwe aftree-ouderdom met die werknemer ooreenkom, of ‘n vaste termyn kontrak met die werknemer sluit.
Indien ‘n werknemer bekommerd sou wees dat ‘n “ouer” werknemer nie meer die vermoë het om die werk te verrig nie, sal die onus op die werkgewer rus om te bewys dat die werknemer onbevoeg is. Werkgewers en werknemers word herinner aan die voordele van ‘n multi-generasie besigheid; die Dept for Work & Pensions in die Verenigde Koninkryk het in 2013 verskeie voordele van ouer werknemers vermeld: ouer werknemers verryk ‘n besigheid met hulle wye verskeidenheid van vaardighede en ondervinding; hulle bied geleenthede vir mentorskap met nuwe werknemers, hulle verlaag personeel omset en verhoog moraal.
Maak dus seker dat ouer werkers (nes ander werkers), regverdig en billik behandel word, en dat hulle diensbeëindiging met aftrede reg hanteer word. Kontak sarie@bgrworcester.co.za gerus vir bystand met enige vrae rondom aftrede of diensbeëindiging.