Die Wet op Finansiële Intelligensiesentrum (WFIS of beter bekend as ‘FICA’) is sedert 2001 in werking, maar was onlangs hersien om dit in ooreenstemming te bring met wêreldwye neigings en om sy fokus op die bekamping van geldwassery en finansiering van terrorisme te verskerp.
Uitkomste van die WFIS voor wysigings
Plaaslik het ons gefokus op ‘n allesomvattende kombersbenadering wat die hele bevolking beïnvloed. In ander lande is ‘n meer risiko-gebaseerde benadering geneem.
Die impak van die metodes wat in Suid-Afrika gebruik was het veroorsaak dat elke keer as ons ‘n nuwe rekening oopgemaak het of ‘n versekeringspolis of soortgelyke finansiële besluit geneem het, was ons verplig om WFIS-dokumente in te dien – of ten minste ons ID plus bewys van adres.
Die groot hoeveelheid data wat aan (hoofsaaklik) banke voorgelê was, het hul stelsels oorlaai en het gelei tot talle gevalle waar mense hul WFIS-dokumente herhaaldelik moes indien.
Van gelyke besorgdheid was dat die WFIS meer ‘n stel riglyne was, eerder as ‘n vasgestelde metode, wat veroorsaak het dat verskillende banke verskillende dokumente benodig het. Vir die bewys van adres, byvoorbeeld, het sommige banke elektroniese selfoonrekeninge aanvaar, terwyl ander slegs dokumente aanvaar het wat fisies by ‘n huisadres afgelewer is (‘n toenemend seldsame afleweringsmetode).
Die WFIS-proses het geen speel ruimte toegelaat nie, en indien u versuim het om u dokumente betyds in te dien, sou u nie u bankrekening kon gebruik nie.
Die belangrikste veranderinge en hoe dit u raak
Vanaf Junie 2017 vereis die gewysigde WFIS ‘n risiko-gebaseerde benadering (die wysigings tree in werking in ‘n tweeledige benadering – die eerste in Junie en die tweede in Oktober 2017).
Finansiële instellings moet beide buitelandse “Prominente Openbare Beamptes” en plaaslike “Prominente Individue” identifiseer. In wat na verwys word as “Know Your Customer” (KYC), moet beamptes die risiko’s wat by hierdie kliënte betrokke is evalueer – byvoorbeeld, of hulle ook via trusts of ander regspersone funksioneer.
Daar is ‘n lys van wie kwalifiseer as plaaslike Prominente Individue; soos politici beide plaaslik en nasionaal, beamptes van staatsbeheerde entiteite en uitvoerende hoofde en finansiële direkteure van groot maatskappye. Hierdie groepe moet deurlopend gemonitor word en die onus berus op die finansiële instellings om te verseker dat die WFIS nagekom word.
Suid-Afrika het internasionale ooreenkomste geteken om die Verenigde Nasies se Konvensie teen korrupsie te help; dienooreenkomstig verleen die Wet die opsie om transaksies vir tien dae te vries, terwyl moontlike oortreders ondersoek word. Hierdie wysiging sal ‘n belangrike bydra maak tot die bekamping van geldwassery en bedrog.
WFIS behoort voortaan relatief eenvoudig vir die meeste Suid Afrikaners te word, aangesien die voorheen moeilike vereistes van WFIS vir hulle behoort te verminder.
Kom ons wag en sien, maar die gees van die gewysigde wetgewing behoort lewens vir die meeste besighede en individue makliker te maak.